Köpek Türleri

Üç nesil boyunca safkan ataları olan köpekler safkan kabul edilir. Dünyada yaklaşık 400 safkan köpek ırkı vardır.

Safkan köpek ırklarının standartlarını belirleyen ve bu ırkların mensuplarını kaydeden birçok köpek kulübü vardır. İngiltere'de 1844 tarihinde basılan The Foxhound Kennel Stud Book (Tilki Tazısı Damızlık Kitabı) dünyadaki en eski köpek kayıtlarındandır. American Kennel Club (AKC) kurulduğu 1884 yılından beri 36 milyon köpeği kayıt altına almıştır. Bu rakama her sene yaklaşık olarak 1,25 milyon köpek eklenmektedir.

 

AKC kayıtlarına göre labrador retriever ABD'de en çok beslenilen köpektir.[26] İstatistiksel olarak en popüler ırklardan bazıları Alman çoban köpeği, Yorkshire teriyeri, golden retriever ve beagledır.

Farklı ülkelerin köpek kulüpleri, ırkları değişik şekillerde gruplar ve adlandırır. Örneğin United Kennel Club (UKC) köpekleri 8 gruba ayırırken, American Kennel Club (AKC) ve merkezi İngiltere'de olan The Kennel Club (TKC) 7 gruba, merkezi Belçika'da bulunan Dünya Köpek Federasyonu (FCI) 10 gruba ayırır. Dünyada köpek kulüpleri tarafından genel olarak kabul edilen başlıca köpek grupları: av köpekleri, tazılar, teriyerler, işçi köpekler, çoban köpekleri ve süs köpekleridir.

 

Av köpekleri

Duruşuyla avın istikametini gösteren bir İngiliz puanteri.

Av köpeği

Av köpekleri ya da avcı köpekleri (İngilizce: hunting dogs, sporting dogs veya gundogs), çok iyi koku alan ve çoğunlukla kuş avı esnasında avcılara yön göstererek, kuşları ürküterek ya da bulup getirerek yardımcı olan ırkların dahil edildiği bir köpek grubudur. Sport sözcüğü eskiden İngilizcede özellikle elit sınıflar tarafından eğlence amaçlı avlanmak anlamında kullanılırdı.

Bu gruba örnek olarak puanterler, retrieverler, setterler, spanyeller ile vizsla ve Weimaraner gibi bazı diğer ırklar verilebilir. Av köpekleri canlı ve hareketli hayvanlardır, bu nedenle ev köpeği olarak beslenildiğinde sık ve yorucu egzersizlere gereksinim duyarlar.

Kuş avında yararlanılan av köpekleri için zaman zaman kuş köpeği tabiri de kullanılır. Ceylan gibi iri hayvanların avlanmasında yararlanılan tazılar ya da fare gibi kemirgenlerin ve tilkilerin avlanmasında kullanılan teriyerler çok çeşitli olduklarından av köpeği kategorisine dahil edilmez ve ayrı kategorilerde değerlendirilir.

Avlanmak anlamındaki sporting kelimesi zaman zaman Türkçeye hatalı olarak sportif şeklinde çevrilir ve av köpekleri "sportif köpekler" olarak adlandırılır.

Tazılar

Tazı grubunun en çok bilinen üyesi, İngiliz tazısı greyhound yaşayan en hızlı köpektir ve 72 km/sa sürate ulaşabilir.[37]

Tazı

Tazılar da aslında avcı köpekleridir ancak çok çeşitli olmaları nedeniyle ayrı bir grup altında toplanmışlardır. Tazılar, koku ile iz sürenler ve görerek iz sürenler olmak üzere ikiye ayrılır. Yere yakın dakhunddan (porsuk tazısı), çok hızlı İngiliz tazısı greyhounda kadar çok değişik cüsse, görünüm ve özelliklerde tazılar vardır. Afgan tazıları ve Salukiler (Gazal tazısı), kayalık arazilerde ceylan takip etmekte kullanılır. Beagle, base, harrier, foxhound ve coonhound gibi tazı ırkları sürüler halinde avlanırken, Afgan tazısı, Saluki, borzois, firavun tazısı gibi ırklar yalnız avlanırlar. Bazı diğer tazı ırkları Petit Basset Griffon Vendéen, samur tazısı, aslan avında kullanılan Rhodesian ridgeback ve iz sürme yeteneği ile meşhur bloodhounddur. Ayrıca İrlanda kurt köpeği, İskoç deerhound, basenji, whippet, ve Norveç elkhound da tazı grubundadır. Kanada'da dreverler, İngiltere'de de Grand Basset Griffon Vendéenler tazı kabul edilir.[38][39]

Teriyerler

Teriyer

Bull teriyer, cüssesine oranla dünyanın en güçlü köpeklerinden biridir.

Teriyerler birbirlerine akrabalık ve davranış açısından diğer tüm köpek gruplarından daha yakındırlar. Büyük ve küçük cüsselerde çok çeşitli teriyer ırkları vardır. Teriyerler ahırları zararlı hayvanlardan, özellikle tünel kazan kemirgenlerden arındırmak için üretilmiştir. Birçok teriyer türünün ortaya çıktığı İngiltere'de teriyerler sıçan avında kullanılarak düşük tabakadan insanların avlanma zevklerini tatmin etmelerinde kullanılıyordu. Üst tabakalar teriyerleri tilki avında da kullanıyorlardı. Ayrıca yere kazılan büyükçe bir çukurda (İngilizce: pit) dövüştürülüyorlardı. Pit bull ırkı (birebir çeviri: çukur boğası) adını bu çukurdan alır. 1900'lü yıllarda köpek dövüşü birçok gelişmiş ülkede yasaklandı ve pit bulllar saldırgandan ziyade uysal karakterli olacak şekilde yetiştirilmeye başlandı.

Teriyerler tünel kazabilir ve avlarını takip ederken onların tünellerine girebilir. Kürkleri bir zırh gibi korunma sağlayacak şekilde kabadır ve az bakım gerektirir. Avlarını kovalayan ya da bulup getiren tazılar ve av köpeklerinin aksine teriyerlerin avlarını öldürmeleri de gerekir, bu nedenle teriyerler cüsselerinden beklenilmeyecek şekilde çabuk parlayan, sürekli kavga etmeye hazır köpeklerdir. Teriyerler genellikle yağsız vücutlu, köşeli çeneli ve derin gözlüdür. Tünel kazıcılar genelde kısa bacaklı, yüzeyde avlananlar köşeli vücutludur. Tüm teriyerler hareketli ve gürültücü köpeklerdir.

Küçük teriyerler genellikle at sırtında taşınır, tilki avından önce yere konurdu. Bunların çoğu üretildikleri yerlerin ve kullanıldıkları ortamların isimleriyle bilinir: Avustralya, Bedlington, border (sınır), cairn (taş anıt), Dandie Dinmont, Lakeland, Manchester, minyatür schnauzer, Norwich, Norfolk, İskoç, Sealyham, Skye, İrlanda Glen of Imaal, Galler ve Batı Highland beyaz teriyeri vb. gibi. İri teriyer türleri arasında Airedale, İrlanda, Kerry Blue ve yumuşak kürklü Wheaten sayılabilir. Airedale teriyeri en iri teriyer ırkıdır.

İşçi köpekler

İşçi köpek

Günümüzde polis ve bekçi köpeği olarak kullanılan bir Japon dağ köpeği Akita.

İşçi köpekler, iş köpekleri veya çalışan köpekler, başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek ırkı grubudur. TKC'de işçi köpekler (working dogs) grubu haricinde bir de faydalı köpekler (utility dogs) grubu vardır. Bu grubun bazı üyeleri AKC'ye göre işçi köpek grubundadır. FCI'da işçi köpeklerin çoğu grup 2'de (Pinscher and Schnauzer - Molossoid Breeds - Swiss Mountain and Cattle Dogs) değerlendirilir.

İşçi köpekler çok çeşitli ve zaman zaman ince detaylı işlerde insanlara yardımcı olmak üzere yetiştirilmiş köpeklerdir. Bekçilik, rehberlik, yakın koruma, yük çekme ve hayat kurtarma gibi işlerde kullanılırlar. Cüsseleri genelde orta boy ile büyük boy arasında değişir. Hemen hemen hepsi sağlam yapılı, kaslı köpeklerdir. İşçi köpekleri güçleri, dikkatleri, zekâları ve sadakatleri ile meşhurdurlar.

Bekçi veya yakın koruma olarak kullanılan ırklar arasında en çok bilinenleri Akita, boksör, bulmastif, Doberman pinscher, iri schnauzer, normal schnauzer, Danua, mastiff ve Rottweilerdır. Sürü bekçisi olarak kullanılan bazı türler Büyük Pirene, komondor ve kuvaszdır. İngiltere'de Pirene dağ köpeği ve diğer çoban köpekleri, Kanada'da da Eskimo köpekleri işçi köpek sayılırlar. Yük çekmede ve kazazede kurtarmada kullanılan bazı ırklar Alaska Malamutu, Sibirya kurdu, Samoyed, Bern dağ köpeği, Portekiz su köpeği, Newfoundland ve Saint Bernarddır. İngiltere'de standart, minyatür ve süs kanişler de faydalı köpek kategorisinde sayılır.

Çoban köpekleri

Çoban köpeği

Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpeklerdir. Bu yönleriyle sürüleri "koruyan" bekçi köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri çevik hayvanlardır, çok çabuk süratlenebilir ve kısa süreli olarak çok süratli koşabilirler. Her türlü arazide görev yapabilirler. Küçük ırkları dahi kaslı ve güçlüdür. Başları dik yürürler ve mağrur görünümlü hayvanlardır. Çoban köpekleri sahibinin el işaretleri ve ıslıkla verdiği komutları anlayarak sürüyü güdebilir, kaçan hayvanları sürüye katabilirler.

Sürüleri kontrol ederken havlamak, sürünün etrafında daire çizerek koşmak ve hayvanların topuklarını hafifçe ısırmak gibi yöntemler kullanırlar. Bazı çoban köpeği ırkları ise sadece sessizce ve dikkatle bakarak sürüleri kontrol eder.

Çoban köpekleri eğitildiklerinde çok iyi yakın koruma köpeği olabilirler. Bu amaçla sıklıkla polis ve askeriye tarafından kullanılırlar. Çoban köpekleri zeki ve hareketli köpeklerdir. İnsanlarla en yakın ilişki kuran ırklar arasındadır. Çok iyi birer evcil köpek ya da yetenek yarışması köpeği olabilirler.

Süs köpekleri

Süs köpeği

Rus prensesi Ekaterina Dmitrievna Golitsyna, pag cinsi bir süs köpeği ile (Louis-Michel van Loo'nun eseri, 1759)

Süs köpekleri ya da oyuncak köpekler, sadece insanlara arkadaşlık etmesi için yetiştirilmiş köpeklerdir. Geçmişte saray halkının yanlarında gezdirebilmesi için küçük, taşınabilir ve iyi huylu olacak şekilde üretilmişlerdir. Günümüzde de aristokrat çevrelerde tercih edilirler. Bazı süs köpeği ırklarının geçmişi tarih öncesi dönemlere dayanır. Pekinez ve Japon Chin köpeği geçmişte anavatanlarında kraliyet ailesine has köpeklerdi. Kraliyet ailesi dışında kimsenin sahip olmasına izin verilmiyordu. Bu ırklar özenle yetiştiriliyordu ve 20. yy.ın ortalarına kadar yurtdışına çıkarılmaları yasaktı. Avcı spanielinin bir alt ırkı olan İngiliz cavalier King Charles spaniel, geçmişte birçok İngiliz hanedanının favori köpeğiydi.

Minyatür pinscher, Doberman pinschera benzer ancak bu neşeli ve hareketli köpek, başka hiçbir ırkta görülmeyen kendine has bir yürüyüşe sahiptir. Minyatür pinscherın yürüyüşü, atların tırıs yürüyüşüne benzer. Süs köpeği grubunun diğer elemanları da kendilerine has görünüşe ve karaktere sahiptir. Bu nedenle süs köpekleri, en çok farklı ırkı barındıran kategoridir. Tüysüz Çin köpeğinden aşırı tüylü Pekinezlere ve Şitsulara kadar çok çeşitli kürklere sahip süs köpekleri vardır. Süs köpekleri genellikle dikkatli ve enerji dolu hayvanlardır. Kemik yapıları güçlü, vücutları dengelidir. Bu nedenle genellikle zarif olarak tasvir edilirler. Süs köpekleri apartman dairelerinde ve küçük evlerde beslemek için de uygun köpeklerdir.

Diğer gruplar

Sivas Kangal köpeği, UKC'ye göre bekçi ve koruma köpekleri grubundadır.

Av köpeği olmayan köpekler (İngilizce: Non-sporting dogs) olarak adlandırılan kategoride genellikle diğer kategorilere uymayan tüm ırklar toplanır. Bu gruptaki köpekler oldukça tartışmalıdır. Örneğin İngiltere'de işçi köpek kabul edilen Dalmaçyalılar AKC'ye göre bu gruptadır. AKC'ye göre bichon frise, bulldog, standart ve minyatür kanişler, shar-pei, chow chow, Lhaso apso, Fin spitz, Keeshond, Fransız bulldogu, schipperke gibi pek çok ırk bu kategoridedir. Tibet spanieli ve Tibet teriyeri gerçek spaniel veya teriyer kabul edilmezler ve bu kategoriye dahil edilirler. Bu kategorideki çoğu köpek küçük veya orta cüssede, sağlam yapılı, genellikle köşeli vücutlu köpeklerdir. Yukarıda bahsi geçen ırkların önemli bir kısmı TKC, UKC ve FCI'da diğer kategorilere dahil edilirler.

AKC'de 7 grubun haricinde bir de muhtelif köpekler (miscellaneous) sınıfı bulunur. Bu grupta resmî onay bekleyen köpek ırkları toplanır. FCI'da tazılar grubu yerine koklayarak iz süren tazılar (Grup 6) ve görerek iz süren tazılar (Grup 10) şeklinde iki grup bulunur. Yine FCI'da avın istikametini gösteren köpekler (Grup 7); avı bulup getiren köpekler, av ürküten köpekler ve su köpekleri (Grup 8) gibi daha detaylı av köpeği grupları vardır. UKC'nin Kuzeyli ırklar ve bekçi köpekleri gruplarındaki ırkların çoğunluğu diğer kulüplerde işçi ve faydalı köpekler gruplarında listelenir. Kuzeyli ırklar grubundaki köpeklerin çoğu soğuk iklimlere dayanıklı, fiziksel açıdan kurda benzeyen köpeklerdir.

 


tr.wikipedia.org sitesinden alıntıdır.

Ne marka mama öneriyorsunuz?

Köpeğinizin gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmesi için, yağ oranı düşük, protein değeri yüksek mamaları öneriyoruz. Sabit bir marka yok, bu tanıma uyan tüm mamaları köpeğinize yedirebilirsiniz. 

Köpeğim aşırı tüy döküyor

Tüy dökme olayı mevsimsel olabileceği gibi, köpeğinizin yediği mamadan da kaynaklanabilir. Bazı mamalar tüy dökme sorunu yaşatabiliyor.Tabii, köpeğinizin tüylerini ne sıklıkla taradığınız da önemli. Her gün tüy taraması yaparsanız tüy dökme olayı minimuma inecektir. Her gün tüylerini taradığınız halde bir değişme olmadıysa, Veteriner Hekiminize danışmanızı öneririz.

Bizi Arayın
Köpeğinizin eğitimini takip edin